Para sa mga Millenial ini na artikulo para sa ila imahenasyon

Kahamukan nan mga bata na estudyante sa Jabonga Central Elementary School kaniadto dili padad-on nan kuwarta na bayon nan ila ginikanan kay mga hasuod raman an mga bayay nila sa eskuylahan

Pero an mga taga-sitio sanan mga taga-baryo, pinadad-an sila nan bayon nan ila mga nanay – usahay kamote, usahay saging na karnaba na hinog-hinog na, usahay kan-on na bugas na pinutos sa dahon nan saging, pinarisan nan mamaya na pagka-paksiw na hayuan sanan pidjanga. Magpa-aji-aji dadjon an mga taga-lungsod na estrudyante kay mangajo man sila nan malami na bayon nan ila kasmaeyt na dili kon taga-lungsod kay malami man tuho an pagka-preparar nan ila pagkaon sanan guwapo gadjud sila sayuhan pagka ting-recess na.

An anak nan kuwartahan, pinabayunan nan biente sentabos, dies sa buntag, dies sa hapon, ‘katapos, ipalit nan landang kaya Tiya Loring sa buntag, may sukli pa jaon! Pagkahapon, supas na paboritas na ‘sab kaya tiya Monik sanan ice candy na hinimo ni Sonny Boy.

Pag-uli nan alas onse e medya para sa paniudto, maga-dayagan pasingod sa bayay deretso dajon sa radyo kay manalinga pa man nan Diego Salvador na usahay mopukot rakan sa bayay nan klasmeyt kay base dili na hiapsan an estorya nan drama kon sa bayay pa mamati.

Pag-abot sa bayay naghuyat na si Nanay na nag-ngisi, luto na an paniudtuhon. Amen anay kan nanay ‘katapos deretso na dadjon sa lamesa pagkatapos manhugas nan mga alima, dali-dali pagkaon para may oras pa sa pagrebyu nan leksiyon para nadj-an hapon, tinabangan ni Nanay.

Respetado karadjaw an mga titser kay pulos man sila mga bright ugsa na an tawag dila Maestro sanan Maestra, mga dedicated sila sa ila propesyon. Sila Ma’am Encar, Ma’am Patsing, Sir Etong, Ma’am Karing, Ma’am Arce, Ma’am Deding, Ma’am Mary, Ma’am Babing – pulos gadjod sila mga maradjaw, ‘katapos, si Mr. Canto an superbisor, si Mr. Salvacion sab an principal.

Arang na ka dako na estorya kon an bata ipatawag iban an ija nanay sa opisina nan principal, amo ra sab kon dili makapasar an bata para sa sunod na grade level.

Pagka-undang na sab nan klase sa hapon, moagi anay an mga layaki na estudyante sa kiyosko sa atbang nan munisipyo, mag-estorya nan mahitungod sa kon uno rakan, an iban, pabalik-balik na usahay an pag-estorya, ‘katapos an ending nan estorya, kapre, maligno, wakwak, ayok.

Uli na dajon kay mag-sindi pa nan petromax kay pagbagting nan kampana nan alas sies nan marduyom – mag-orasyon tanan miyembro nan pamilya. Mamati dajon an tatay nan balita sa radyo pagkatapos nan orasyon ugsa wayay makagamit na iban pagka-alas sies y media na kay mag-update man si Tatay mahitungod sa current events.

Pagkatapos manihapon, balik nasab sa radyo para mamati nan drama na Entruebo Ad Altari Die kay halos tanan sa bayay manalinga man nan ini na drama.

An problema lamang kay an mosunod na drama an title an bakya ni Donya Tarcila, makahahadlok pero mamati paman gihapon an mga bata. Inday uno man gadjud jaon?

An isa sa pinaka-permi-hidumduman na kaagi nan mga bata sa Habungan an maligo sanan magsakay-sakay sa baroto sa danaw.

May mga insidente na hapit mangalumos an mga bata kay dili pa man karajaw mahibayo molangoy.

Magtago sa baroto kon molabay sa bayay nan isa sa mga bata na nokawat ra pagkadto sa danaw para dili hikit’an na nag-sakay-sakay. Itan-aw tutok sa suga an mapuya na mata na resulta nan pagkaligo sa danaw para kuno mawaya an amo ran an tag-lamis na mata.

Usahay tujuon paglunod an baroto para makakaligo an mga kaibanan na mga babaje. Pagkatapos, usahay manibaw nan mga taan na hiagihan nan pagsakay-sakay an mga bugoy – duro pa an mga nahitabo sa danaw.

Pulos ila ra mga hinimo an mga duwaan nan mga bata nan an una na panahon – pintik para mamintik nan langgam gamit an sangkong na sanga sanan lastiko na mabaga.

Maghimo nan lit-ag  para manlit-ag nan mga tukmo, hinimo na trak-trak na an materyales lata nan sardinas sanan lata nan Darigold na an ligid mga ginunting na guba na tsinelas, an scooter na an mga ligid bearing – mabujong kon mag-scooter sa basketbolan ugsa na majuhot an tag-idja nan bayay na hasuod sa basketbolan kay arang man kabujong an duro na mag-scooter, hilabina kon hapon nan a gusto matuyog nan mga tawo.

Inistreyt na bangka nan softdrinks para himoon na pabijo – streyton an bangka nan martilyo pagkatapos buslutan nan duha kabook sa tunga para sa pisi nan magpaaway dajon nan duha ka bangka, an una kautdan nan pisi amoy pildero.

An tabanog tuod, mga hinimo ra sab nan mga bata na an gamit, mga daan na peryodiko na pinastahan na linuto na gewgaw.

Mamingwit pa sab matuod an mga bata sa mga bayay kon may lunop, an matuyoy sa bingwit bugwan ra gadjod, usahay makakuha isab nan lambuyo.

An trompo pinahimo rakan kan Tiyo Pael kon dili kan Boy Liquido kay maradjaw man sila mo-igot nan kahoy na tugas, magkasi dajon sa may Gabaldon building pero magbantay ra kay basin moabot si Pabling Odjenar na pulis kay mandakupay man sija.

Kon buyanon, duro isab an mga duwa – batikubre, jaon tag-laong na siyatum, pijong-pijong, Ruth Jacob, otso-otso sanan tumba-lata.

Balik nasab sa estoryahan na an pinakamahalinon na estorya an mahitungod gihapon sa mga ayok na amo nay ending nan duyom para manguli na tanan, pero puro hadlok na matuyog…

Isa pa sa duwa sa Habungan an pandakop matuod nan sambuyanay na gamit an binutangan nan papikit an tumoy nan sanga para mutuyoy an sambuyanay, pikit dadjon, dakop.

Hingkalimtan matuod nako an maligo sa busung-busongan, sa waterfalls, sa lupa nila Uya Ibay Montero, pagkatapos, mangawat nan butong sa hasuod na mga nijogan, usahay hisakpan nan tag-ija, ipadakop kan Itok pulis.

Duro pa karajaw an mga estorya mahitungod sa mga bata sa habungan pero dili na nako karadjaw hidumduman an iban.

Ugsa na basi tuod ad-oy ijo mahi-contribute na ijo mga kaagi, palihog rakan pag-email dako an ijo gusto i-estorya sa terencegrana@gmail.com para ako i-post dinhi sa ato blog.

Sa ako pagtapos nan ini na sesyon, gusto lamang nako isulti na simple ra karajaw an mga pangandoy nan mga bata sa Habungan nan una, makatapos pag-eskuyla nan ila gusto na kurso, makapangasawa nan desente sanan edukado sab, makapagpatapos nan ila mga anak sa pag-eskuyla bisan isa ra ka kurso.

Salamat karadjao and God bless.